Basket Strainer ที่ใช่ ช่วยให้ระบบไหลลื่น เลือกใช้แบบไหนดี?

ในระบบท่ออุตสาหกรรมที่มีการไหลของของเหลวอย่างต่อเนื่อง “ความสะอาดของของเหลว” คือปัจจัยที่กำหนดทั้งประสิทธิภาพและอายุการใช้งานของเครื่องจักร อุปกรณ์กรองอย่าง basket strainer จึงมีบทบาทสำคัญในการดักจับสิ่งแปลกปลอมก่อนเข้าสู่อุปกรณ์หลัก เช่น ปั๊ม วาล์ว หรือเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อน
แต่การเลือก Strainer ที่ไม่เหมาะสม ไม่เพียงทำให้ระบบอุดตัน เพราะอาจสร้างความเสียหายต่ออุปกรณ์ downstream และเพิ่มต้นทุนการซ่อมบำรุงโดยไม่จำเป็น
บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจหน้าที่ของตัวกรอง หลักการเลือกใช้อย่างเหมาะสม ตลอดจนข้อควรรู้ด้านการติดตั้งและบำรุงรักษา เพื่อให้ระบบของคุณทำงานได้เต็มประสิทธิภาพและปลอดภัยในระยะยาว

Basket Strainer คืออะไร และทำไมถึงสำคัญ

basket strainer คืออุปกรณ์กรองของเหลวที่ติดตั้งในแนวท่อ เพื่อดักจับสิ่งแปลกปลอมและรักษาการไหลของของเหลวให้ต่อเนื่อง
เมื่อติดตั้งถูกตำแหน่ง เช่น ก่อนปั๊ม หรือก่อนวาล์วควบคุมแรงดัน จะช่วยป้องกันความเสียหายของอุปกรณ์ downstream และลดการหยุดซ่อมบำรุงได้มาก

วิธีเลือก Basket Strainer ให้เหมาะกับงาน

1. เลือกตามประเภทของของเหลว

• ของเหลวหนืด (น้ำมัน กาว) ต้องใช้ตะแกรงพื้นที่กรองกว้าง
• ของเหลวทั่วไป (น้ำ สารเคมี) ใช้ขนาดกรองระดับกลาง เพื่อคงอัตราการไหล

2. เลือกตามความละเอียดของตะแกรง (Mesh Size)

• 20-40 mesh สำหรับกรองเศษขนาดใหญ่
• 80-100 mesh สำหรับกรองละเอียดในงานเคมีหรือของเหลวสะอาด

การเลือก Mesh Size ที่ไม่เหมาะ อาจทำให้แรงดันตกสูง หรือปล่อยสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ระบบได้

3. เลือกวัสดุให้เหมาะกับการใช้งาน

• Stainless 304 สำหรับของเหลวทั่วไป
• Stainless 316L สำหรับสภาพแวดล้อมที่มีคลอไรด์สูง เช่น น้ำทะเล
• Carbon / Duplex Steel สำหรับแรงดันสูงหรือสารเคมีเข้มข้น

หากของเหลวมีการกัดกร่อนสูง ควรใช้ lining หรือ coating ภายในเพื่อยืดอายุการใช้งาน

รูปแบบ Simplex vs Duplex

• Simplex เหมาะกับระบบที่หยุดไหลเป็นช่วง ๆ เพื่อทำความสะอาด
• Duplex เหมาะกับระบบที่ต้องทำงานต่อเนื่อง สามารถสลับการกรองได้โดยไม่ต้องหยุดไลน์ผลิต

การติดตั้งที่ถูกต้อง

ควรติดตั้งในแนวท่อแนวนอน และเว้นพื้นที่เพียงพอสำหรับถอดตะกร้าออกมาทำความสะอาดได้สะดวก การติดตั้งผิดทิศทางหรือพื้นที่ไม่พอ อาจทำให้การล้างกรองยุ่งยากและลดประสิทธิภาพของระบบ

เรื่องที่มักเข้าใจผิด: Pressure Drop และการบำรุงรักษา

แรงดันตกในระบบไม่ได้เกิดจากการอุดตันอย่างเดียว แต่ยังขึ้นอยู่กับ อัตราการไหล (Flow Rate) และ พื้นที่หน้าตัดของตะแกรง หากเลือกตะแกรงเล็กเกินไป จะเกิดแรงดันตกสูงแม้ของเหลวสะอาด
ควรตั้งตารางตรวจสอบและล้างกรองเป็นระยะ หากอุดตันบ่อย ควรเพิ่มพื้นที่กรองหรือเปลี่ยนเป็น Duplex Strainer เพื่อทำความสะอาดได้โดยไม่ต้องหยุดระบบ

ผลเสียเมื่อเลือก Strainer ผิด

• อุดตันเร็ว ต้องหยุดไลน์ผลิตบ่อย
• แรงดันตกสูง ปั๊มทำงานหนักเกิน
• เศษวัสดุเล็ดรอด ทำให้อุปกรณ์ downstream เสียหาย
• เพิ่มต้นทุนซ่อมบำรุงและ downtime โดยไม่จำเป็น

และในระบบที่มีแรงดันหรืออุณหภูมิสูง ความผิดพลาดในการเลือก Strainer ยังอาจกระทบต่อความปลอดภัยของบุคลากรและอุปกรณ์ได้โดยตรง

สรุป

basket strainer อาจดูเป็นอุปกรณ์เล็ก ๆ แต่มีผลต่อเสถียรภาพของระบบอย่างมาก การเลือกขนาด Mesh วัสดุ และตำแหน่งติดตั้งที่เหมาะสม จะช่วยรักษาการไหลของของเหลวให้ต่อเนื่อง ลดแรงดันตก และยืดอายุการใช้งานของเครื่องจักรในระยะยาว
ปรึกษาทีมวิศวกรของ Surasak Engineering เพื่อออกแบบหรือเลือก Basket Strainer ให้เหมาะกับระบบของคุณ